1940 BOEING STEARMAN A75N1 / PT-17
Boeing Stearman, havacılık tarihinin belki de en ünlü, çift kanatlı eğitim uçaklarından biridir. Bu efsanevi, üstü açık kokpite sahip Stearman uçakların ünlü tasarımcısı Lloyd Stearman’dır. Stearman şirketi, 1930’lu yılların başlarında, Amerikan Hava ve Deniz Kuvvetleri için eğitim uçağı tasarlayıp üretti. Model 70 adı verilen prototip, ilk kez 1934 yılında uçtu. Aynı yıl, Model 75 serisi üretildi. 1938 yılında Stearman Şirketi, Boeing tarafından satın alınınca, uçak Boeing Stearman olarak tanınmaya başladı. Boeing Airplane tarafından Wichita, Kansas’ta çok sayıda üretildi. Birleşik Devletler’de, Kanada’da, Güney Amerika’da ve dünyanın birçok yerinde gökyüzündeki yerini aldı. 1930 ve 1940’larda, bu çift kanatlı uçak Amerikan Ordusu’nda standart eğitim uçağıydı.
Stearman ismi, askeri branşlara ve hangi ulusun uçtuğuna bağlı olarak değişti. En yaygın olanı A.B.D. Ordusu Hava Birlikleri için üretilen, 220 beygirlik Continental R-670-5 radyal motorla donatılmış PT-17’ydi. Modeline bakılmaksızın, uçak yarım düzine ulus için başlıca askeri eğitim uçağı olarak hizmet verdi. Çelik gövdeye sahip bu uçak, ahşap kanatları ve kumaş kaplamasıyla, tüm metal uçaklarla kıyaslandığında maliyetleri düşürdü. Tandem kokpit tasarımı, öğrenci pilotların kokpitte arka kısımda, öğretmen pilotların ise ön kısımda oturmasına olanak sağladı. İki kokpit arasında bağlantılı olan kumandalarla, öğretmen pilotlar uçakta kolayca kontrol sahibi olabildiler.
Bu uçakların en önemli özelliklerinden biri de 2. Dünya Savaşı yıllarında savaş pilotu eğitiminde kullanılmak üzere, kadınlar tarafından üretilmiş olmasıdır. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra, Stearman’ların büyük bölümü satılarak ulaşım, hava gösterileri, tarım, hava fotoğrafçılığı, film sektörü gibi birçok alanda kullanıldı. Güçlü gövde yapısı ve büyük tekerlekleri sayesinde tarım arazileri, çakıllı yollar gibi kısa ve zorlu yerlerde iniş ve kalkış yapabiliyorlar. Bu uçağın “Bush Pilotlar” tarafından tercih edilmesinin nedenlerinden biri budur.
Boeing Stearman A75N1 (PT-17), üzerinde 7 silindirli radyal Continental W670-6N motor ve Sensenich W98AA-64 ahşap pervane bulunmaktadır.
Ülkemizde hali hazırda uçar vaziyette 1940 ve 1943 model iki adet Boeing Stearman bulunmaktadır. Bu uçakların ikisi de M.S.Ö. Hava ve Uzay Müzesi’nde yer almaktadır.
M.S.Ö. Hava ve Uzay Müzesi’nin envanterinde bulunan 75-863 seri no’lu 1940 model Boeing Stearman Rauf Akbaba tarafından kazandırılmıştır.
Boeing Stearman akrobasi gösterisinde
Boeing Stearman Delta Havayolları'nda
Teknik Özellikler:
BOŞ AĞIRLIK 878 KG
AZAMİ KALKIŞ AĞIRLIĞI 1338 KG
YAKIT TÜKETİMİ 46-50 LT/SAAT
AZAMİ HIZ 302 KM/SAAT
SEYİR HIZI 154 KM/SAAT
MENZİL 484 KM
ÇIKABİLDİĞİ YÜKSEKLİK 4054 M (13.000 FT)
TIRMANIŞ ORANI 244 M/DK
KANAT GENİŞLİĞİ 9,8 M
YÜKSEKLİK 2,95 M
UZUNLUK 7,7 M
BOŞ AĞIRLIK
AZAMI KALKIŞ AĞIRLIĞI
YAKIT TÜKETİMİ
AZAMİ HIZ
SEYİR HIZI
MENZİL
ÇIKABİLDİĞİ YÜKSEKLİK
TIRMANIŞ ORANI
KANAT GENİŞLİĞİ
YÜKSELİK
UZUNLUK
878 KG
1338 KG
46-50 LT/SAAT
302 KM/SAAT
154 KM/SAAT
482 KM
4.054 M (13,000 FT)
244 M/DK
9,8 M
2,95 M
7,7 M